Gastroenterology, styczeń 2023 – niewiele wiadomo o tej fazie historii naturalnej obu nieswoistych chorób zapalnych jelit. Autoprzeciwciała przeciw integrynie αvβ6 wskazano jako nowy potencjalny marker przedklinicznej fazy wrzodziejącego zapalenia jelita grubego. Ten czas „przed burzą” to wart śledzenia temat badawczy, dlatego poświęcamy mu odrębny, nowy blog.
Nowoczesne badania przedklinicznego okresu choroby umożliwiły m.in. budowane od 1985 r. repozytoria surowic pobieranych od osób służących w armii USA lub aplikujących do służby, a stworzone w okresie nasilania się epidemii zakażenia HIV.
Największe z nich to Repozytorium Surowic Departamentu Obrony (DoDSR) obejmujące dziś już ok. 50 mln próbek.
Repozytorium jest wykorzystywane do wielu celów badawczych. Ogromna większość próbek pochodzi od osób w chwili pozyskania materiału bezobjawowych. Niektóre z nich w kolejnych latach rozwinęły IBD.
Co wynika z analizy tego zbioru?
Obecnie można do nich wrócić i ocenić wybrane markery u osób, które zachorowały i odnieść je do obrazu klinicznego, który rozwinął się u nich w dalszym okresie życia.
Uprzednio udało się opisać 51 białkowych markerów, najczęściej przeciwciał, na wiele lat wyprzedzających pierwsze objawy choroby Leśniowskiego-Crohna [1].
W styczniu br. w Gastrenterology na podstawie analizy próbek m.in. z DoDSR stwierdzono, że autoprzeciwciała przeciw integrynom αvβ6 są z dużym wyprzedzeniem wykrywalne u osób, które w późniejszym czasie rozwinęły objawy wrzodziejącego zapalenia jelita grubego [2].
Integryna αvβ6 jest heterodimerem związanym z nabłonkami w płucach, skórze a także w przewodzie pokarmowym.
Wchodzi w interakcje z macierzą przestrzeni międzykomórkowej i przede wszystkim umożliwia aktywację czynnika wzrostu TGF-β1. Moduluje też odpowiedź immunologiczną i wpływa na proces zapalny [3].
Obecność tych przeciwciał wiązała się też z cięższym przebiegiem klinicznym (hospitalizacje, zasięg zmian, kolektomia, konieczność stosowania GCS, eskalacja do leczenia biologicznego).
W badaniach tych pokłada się nadzieję również dlatego, że być może w przyszłości posłużą ocenie skuteczności interwencji, których celem będzie profilaktyka choroby.
Obecnie – jak czytamy w Gastroentrology – występowanie autoprzeciwciał przeciw integrynie αvβ6 oznaczono w kilku kohortach pacjentów na przestrzeni wielu lat.
Przede wszystkim wykonano je u 82 pacjentów z kohorty Departmantu Obrony (PREDICTS – Proteomic Evaluation and Discovery in an IBD Cohort of Tri-service Subjects), które rozwinęły później objawy colitis ulcerosa i u 82 dopasowanych osób stanowiących grupę kontrolną [2].
Odrębna grupa posłużyła jako źródło walidacji danych.
Było to 12 osób, które rozwinęło wrzodziejące zapalenie jelita grubego i 49 osób stanowiących grupę kontrolną z kohorty GEM (Crohn’s and Colitis Canada Genetic Environmental Microbial project cohort).
Walidacja była niezbędna, aby potwierdzić, że u osób badanych oceniany jest okres bezobjawowy, choć – jak chyba słusznie twierdzą autorzy – sam rygor badań przesiewowych stanu zdrowia żołnierzy redukuje ryzyko błędu.
Dodatkowo autoprzeciwciała anty- αvβ6 oznaczono w dwóch grupach pacjentów z już rozpoznanym colitis ulcerosa, po czym – z zastosowaniem modelu proporcjonalnego hazardu Cox’a – oceniono zależność obecności tych przeciwciał z wybranymi następstwami klinicznymi choroby.
Do tego celu celu wykorzystano 55 osób z kohorty COMPASS (Comprehensive Care for the Recently Diagnosed IBD Patients) oraz 104 osoby z kohorty OSCCAR (Ocean State Crohn’s and Colitis Area Registry).
Jakie są wyniki tych oznaczeń?
W grupie PREDICTS u osób, w które potem zachorowały na wrzodziejące zapalenie jelita grubego autoprzeciwciała anty- αvβ6 występowały nawet do 10 lat wcześniej i częstość seropozytywnych oznaczeń narastała wraz z przybliżaniem się daty rozpoznania.
Autoprzeciwciała anty- αvβ6 były wykrywane u 12,2% osób na 10 lat przed rozpoznaniem oraz u 52,4% w chwili rozpoznania oraz u 2,7% osób z grupy kontrolnej [2].
Występowanie przeciwciał anty- αvβ6 wiązało się też z szeregiem niekorzystnych zdarzeń w przebiegu choroby jak hospitalizacje, kolektomie, stosowanie GCS, czy leków biologicznych [2].
Wyjaśnienie, jaka jest ich rola w patogenezie colitis ulcerosa, wymaga jednak dalszych badań.
Być może zaistnieje kiedyś możliwość zapobiegania wystąpieniu choroby. Wówczas – uważa się – ten lub inny marker mógłby odgrywać rolę w ocenie skuteczności działań profilaktycznych.
Autor: Zespół IBDinFocus.com
Referencje:
- Torres J i wsp. Serum biomarkers identify patients who will develop inflammatory bowel diseases up to 5 years before diagnosis. Gastroenterology. 2020; 159: 96-104 Doi: 10.1053/j.gastro.2020.03.007.
- Livanos AE i wsp. Anti-Integrin αvβ6 Autoantibodies Are a Novel Biomarker That Antedate Ulcerative Colitis Gastroenterology. 2023 Apr;164(4):619-629. Doi: 10.1053/j.gastro.2022.12.042.
- Koivisto L i wsp. Integrin αvβ6: Structure, function and role in health and disease Int J Biochem Cell Biol. 2018 Jun;99:186-196. Doi: 10.1016/j.biocel.2018.04.01.
Fotografia: Alois Wonaschütz / Pixabay
Aby napisać do redakcji, zaloguj się.
