AP&T, wrzesień 2022 r. – W największym dotychczas – jak sądzą autorzy – badaniu oceniającym zależność występowania choroby zapalnej jelit a późniejszym otępieniem, które przeprowadzono w Danii, wykazano jedynie niewielki wzrost ryzyka, co harmonizuje z innymi europejskimi doniesieniami i nie potwierdza niepokojących danych sprzed kilku lat z Tajwanu. Skąd rozbieżności? A co się zgadza?
CO WIADOMO – współchorobowości są częstym zjawiskiem wśród pacjentów z IBD. Według jednej z analiz nawet 78% osób w tej grupie ma rozpoznaną przynajmniej jedną dodatkową patologię. Natomiast mediana współchorobowości wyniosła 3 [1].
Są przesłanki, aby sądzić, że demencja, jak i inne choroby układu nerwowego, występuje częściej w tej grupie chorych [2]. Jednak wielkość tej zależności pozostaje kwestią sporu.
CO NOWEGO – opublikowano wyniki przeprowadzonego w Danii badania kohortowego z wykorzystaniem danych o całej tamtejszej populacji, w którym porównano informacje na temat występowania demencji wśród wszystkich osób z odnotowanym wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego lub chorobą Leśniowskiego-Crohna, a grupą kontrolną.
Ryzyko wystąpienia demencji w czasie do 40 lat od rozpoznania IBD wśród chorych z colitis ulcerosa oceniono na 7,2%, a wśród pacjentów z chorobą Leśniowskiego-Crohna na 5,2%. Było ono zbliżone do ryzyka w populacji ogólnej [3].
Jeśli jednak ocenić ryzyko względne w stosunku do grupy kontrolnej bez IBD, a dokładniej hazard względny, HR (Hazard Ratio), to było ono nieco większe.
Dla wrzodziejącego zapalenia jelita grubego HR wyniósł 1.07 [95% CI: 1.01–1.12], a dla choroby Leśniowskiego-Crohna HR był równy 1.15 [95% CI: 1.05–1.27] [3].
KONTEKST – bazy danych duńskiego systemu ochrony zdrowia są prawdopodobnie jednymi z najbardziej kompletnych zbiorów na świecie.
Jak twierdzą autorzy mamy tu do czynienia z największym w odniesieniu do wielkości próby i uwzględniającym najdłuższy (1977–2018) okres obserwacji badaniem analizującym zależność występowania demencji i IBD.
W kohorcie z Tajwanu szczególnie duże ryzyko odnotowano dla odmiany demencji, jaką jest choroba Alzheimera. Odpowiednio HR = 6.77 [95% CI: 2.82–16.22] dla chorych z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego i HR = 7.53 [95% CI: 2.67–21.28] dla pacjentów z chorobą Crohna [4].
Przyczyn autorzy upatrują w różnicach w żywieniu, nikotynizmie, we współchorobowościach i czynnikach genetycznych, które w Azji są inne niż w Europie.
Natomiast to, co jest nowe w doniesieniu z Danii, to spostrzeżenie, że jednak jest pewna zależność współwystępowania choroby Leśniowskiego-Crohna i otępienia czołowo-skroniowego (HR = 2.70 [95% CI: 1.44-5.05]). Przy czym zwraca się uwagę, że ta druga jednostka jest rodzajem demencji w większym stopniu uwarunkowanym genetycznie [3].
Znaczenie wieku w patofizjologii IBD pojawia się w dwóch opracowaniach Antybiotyki a zapadalność na IBD po 60 r.ż. a także w relacji o nowym fenomenie epidemiologicznym w Japonii Czy colitis ulcerosa zawsze będzie chorobą ludzi młodych?
Referencje:
- Bahler C i wsp. Chronic comorbidities associated with inflammatory bowel disease: prevalence and impact on healthcare costs in Switzerland. Eur J Gastroenterol Hepatol. 2017;29(8):916–25. doi: 10.1097/MEG.0000000000000891
- Bernstein CN i wsp. Comorbidity before and after a diagnosis of inflammatory bowel disease. Aliment Pharmacol Ther. 2021;54(5):637–51. doi: 10.1111/apt.16444
- Sand JR i wsp. Risk of dementia in patients with inflammatory bowel disease: a Danish population-based study Aliment Pharmacol Ther. 2022 Sep;56(5):831-843. doi: 10.1111/apt.17119
- Zhang B i wsp. Inflammatory bowel disease is associated with higher dementia risk: a nationwide longitudinal study. Gut. 2020;70:85–91. doi: 10.1136/gutjnl-2020-320789
- Zingel R i wsp. Association between inflammatory bowel disease and dementia: a retrospective cohort study. J Alzheimers Dis. 2021;80(4):1471–8. doi: 10.3233/JAD-210103
- Sun Y i wsp. Association between inflammatory bowel disease and dementia: a longitudinal cohort study. Inflamm Bowel Dis. 2021. doi: 10.1093/ibd/izab300
Fotografia: webvilla / Pixabay
Aby napisać do redakcji, zaloguj się.
