DDW, maj 2022 r. Czy istnieją tu zależności? Problem związku zapalenia, leków przeciwzapalnych i demencji jest od dawna badany. Tu zyskał nowy kontekst – biologiczne leczenie, które wywiera wpływ przeciwzapalny.
CO WIADOMO – Uważa się, że z przewlekły proces zapalny wpływa na zwiększenie ryzyka choroby Alzheimera [1].
Wskazywano na możliwy związek przewlekłych chorób zapalnych jelit z niewielkim zwiększeniem ryzyka niektórych rodzajów demencji [2].
CO NOWEGO – podczas DDW 2022 zaprezentowano doniesienie, w którym poprzez analizę baz danych podjęto próbę oceny zależności pomiędzy leczeniem biologicznym IBD, a częstością występowania demencji wśród najstarszych pacjentów [3].
Zespół z Cleveland Clinic wykorzystał bazę integrującą dane z 26 głównych systemów opieki zdrowotnej w USA i przy użyciu słownika terminów medycznych (SNOMED-CT) zidentyfikował wszystkich pacjentów w wieku powyżej 65 lat (7,553 mln), u których w okresie od 2016 do 2021 roku rozpoznano bądź wrzodziejące zapalenie jelita grubego (UC) (45 530 osób, 0.6%), bądź chorobę Leśniowskiego-Crohna (CD) (41 860 osób, 0.55%), a wśród nich wyszukano osoby, które były leczone którymkolwiek z leków biologicznych.
Oszacowano zapadalność na demencję w kilku dających się wyodrębnić kohortach.
Według przyjętej metodologii demencja była częściej rozpoznawana u pacjentów z CD (10,8%) niż z UC, gdzie częstość ta wynosiła 7,8%. Wśród osób bez IBD było to 5,4% (p<0.001 dla wszystkich różnic) [3].
Wśród osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna, które otrzymały jakiekolwiek leczenie biologiczne częstość rozpoznawania demencji wynosiła 4,2% , a u tych, którzy takiego leczenia nie mieli – 11,7%.
Podobne różnice opisano w grupie z colitis ulcerosa – u leczonych biologiczne demencję rozpoznawano u 4,8%, a wśród nieleczonych u 8% (p<0.001) [3].
KONTEKST – trudno nie zgodzić się z opinią autorów, że jest to analiza wykonana na największej dotychczas próbie.
Jednak entuzjazm na tym się kończy, ponieważ przyjęta metodologia obarczona jest ryzykiem obecności bardzo wielu czynników zakłócających, w tym przede wszystkim są to jej retrospektywny i obserwacyjny charakter, brak wiedzy o kryteriach rozpoznania, brak – choćby podstawowych – informacji o wielkości ekspozycji na leczenie biologiczne.
Hipoteza, która mówi o pozytywnym wpływie tradycyjnego leczenia przeciwzapalnego na zmniejszenie ryzyka otępienia jest atrakcyjna, ale ciągle nie jest dowiedziona.
W odniesieniu do bilansu korzyści i ryzyka dużo przemawia za tym, że aspiryna i NLPZ wyrządzają w takiej profilaktycznej terapii więcej szkód niż przynoszą korzyści [4].
Tu – prawdopodobnie po raz pierwszy – hipoteza ta jest testowana w odniesieniu do leczenia biologicznego.
Być może pokazano nam szansę na pozytywną zależność, ale wymaga to weryfikacji.
Referencje:
- Xie J. i wsp. The Impact of Systemic Inflammation on Alzheimer’s Disease Pathology. Front Immunol. 2022 Jan 6;12:796867.doi: 10.3389/fimmu.2021.796867. eCollection 2021.
- Sand JR. i wsp. Risk of dementia in patients with inflammatory bowel disease: a danish population-based cohort study. DDW ePoster Library. 05/23/21; 320988; Su511
- Eltelbany A i wsp. Impact of biologics therapy on the prevalence of dementia among older patients with inflammatory bowel disease: a nationwide population-based study DDW ePoster Library. 05/23/22; 353612; Mo1545
- Jordan F. i wsp. Aspirin and other non-steroidal anti-inflammatory drugs for the prevention of dementia. Cochrane Database Syst Rev . 2020 Apr 30;4(4):CD011459. doi: 10.1002/14651858.CD011459.pub2.
Fotografia: Gerd Altmann / Pixabay
Aby napisać do redakcji, zaloguj się.
