To wielkie norweskie badanie obserwacyjne zwane IBSEN-III analizuje czynniki wpływające – w tym nowe leki biologiczne – na przebieg nieswoistych chorób zapalnych jelit. Ponieważ jest prowadzone w populacji z tego samego obszaru, z którego pochodzili uczestnicy poprzednich dwóch edycji tego projektu, umożliwia porównanie do stanu z lat ubiegłych.
Dane z niedawno sformowanej kohorty IBSEN III pokazują korzystny wpływ współczesnych terapii na przebieg choroby, co dotychczas nie było jednoznaczne.
Badanie kohortowe IBSEN (The Inflammatory Bowel South-Eastern Norway) uznano za złoty standard dla tego typu projektów. W pierwszej swej edycji gromadziło populację sprzed ery leków biologicznych.
Ostatnio, czyli w latach 2017-2019 powstała zupełnie nowa, choć pochodząca z tego samego obszaru administracyjnego południowo-wschodniej Norwegii kohorta.
Daje to jedyną w swoim rodzaju możliwość porównań.
IBSEN – także w pierwszej edycji sprzed 30 lat było badaniem prospektywnym, w którym prowadzono obserwację grupy 519 pacjentów z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego i 237 z chorobą Leśniowskiego-Crohna, zrekrutowanych pomiędzy 1990 a 1993 rokiem i pochodzących z pięciu obszarów administracyjnych w południowo-wschodniej Norwegii [1].
Jak czytamy na stronach Uniwersytetu w Oslo pierwszorzędowym celem badania IBSEN III jest określenie i weryfikacja diagnostycznych, prognostycznych i predykcyjnych czynników (red.: odgrywających rolę w) udoskonalonej i spersonalizowanej terapii oraz opiece nad pacjentami z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit (chorobą Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego) [5].
Do nowej kohorty włączano – jak poprzednio spośród mieszkańców ścisłe określonego południowo-wschodniego obszaru Norwegii – w okresie od 1 stycznia 2017 do 31 grudnia 2019 r. pacjentów dorosłych i dzieci z dotychczas nieleczoną, nowo rozpoznaną nieswoistą chorobą zapalną jelit oraz osoby stanowiące grupę kontrolną bez takiego rozpoznania [5].
W grupie tej znalazło się 507 pacjentów w wieku co najmniej 18 lat z chorobą Leśniowskiego-Crohna [2].
Pierwsza z trzech opublikowanych – jako pokłosie tego projektu – analiz wskazuje na niższą (4,9%) niż wcześniej (15,9%) częstość zabiegów śródbrzusznych w pierwszym roku od rozpoznania choroby Leśniowskiego-Crohna [2].
Przypisywane jest to wysokiemu odsetkowi łagodnie przebiegających przypadków (81,4% chorych było bez zwężeń i bez przetok) i częstemu (37,8%) stosowaniu już na tym, bardzo wczesnym, etapie leków biologicznych [2].
Druga publikacja podobne zjawisko opisuje w grupie chorych z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego, gdzie w pierwszym roku od rozpoznania częstość kolektomii wynosiła 0,9%, podczas gdy w podobnym przedziale czasu, w poprzednim badaniu IBSEN, było to 4% [3].
Zwraca się też uwagę na większą częstość stosowania (14,5%) już na tym etapie leków biologicznych w grupie chorych z colitis ulcerosa, niż jest to opisywane w podobnych projektach europejskich [3].
Trzecia publikacja zwraca uwagę, że wyjściowy profil mikrobiomu (mniejsza bioróżnorodność typu α, czyli w danym siedlisku) wiąże się z wyższym ryzykiem ciężkiego przebiegu wrzodziejącego zapalenia jelita grubego [4].
Ciężki przebieg definiowano jako jedno lub więcej z następujących zdarzeń: konieczność leczenia operacyjnego, hospitalizacja, leczenie co najmniej dwoma lekami biologicznymi, ponad dwa kursy sterydoterapii lub trend do powikłanego przebiegu choroby.
Cechy profilu mikrobioty w odniesieniu do przebiegu choroby – zdaniem autorów – mają przewyższać pod względem prognostycznym dotychczas stosowane markery biochemiczne, jak kalprotektyna czy CRP [4].
Referencje:
- Kristensen VK i wsp. Inflammatory bowel disease in South-Eastern Norway III (IBSEN III): a new population-based inception cohort study from South-Eastern Norway Scand J Gastroenterol. 2021 Aug;56(8):899-905. Doi: 10.1080/00365521.2021.1922746.
- Lund C i wsp. Low surgery rates first year after diagnosis in Crohn’s disease; results from a large population-based inception cohort – the IBSEN III study. Journal of Crohn’s and Colitis, Volume 17, Issue Supplement_1, February 2023, Pages i393–i394, https://doi.org/10.1093/ecco-jcc/jjac190.0370.
- Strande V i wsp. Ulcerative Colitis in the IBSEN III study: Frequent use of biologics and low colectomy rates first year of disease. Journal of Crohn’s and Colitis, Volume 17, Issue Supplement_1, February 2023, Pages i489–i490, https://doi.org/10.1093/ecco-jcc/jjac190.0483.
- Hansen SH i wsp. Gut microbiota at diagnosis is associated with clinical features and future disease course in Inflammatory Bowel Disease: Data from IBSEN III, a new large Norwegian population-based inception cohort.. Journal of Crohn’s and Colitis, Volume 17, Issue Supplement_1, February 2023, Pages i1028–i1029, https://doi.org/10.1093/ecco-jcc/jjac190.1050.
- https://www.med.uio.no/klinmed/english/research/projects/ibsen-inflammatory-bowel-disease/ Ostatnia weryfikacja 2023.04.01
Fotografia: Natalia_Kollegova / Pixabay
Aby napisać do redakcji, zaloguj się.
