prof. dr hab. med. Adam Dziki Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Bardzo dziękuję, że znalazł Pan Profesor czas, aby odnieść się do kilku kwestii, które wiążą się z wiodącym tematem tego dodatku. Tym razem dużo piszemyo historii naturalnej zespolenia zbiornikowo-odbytniczego u pacjentów z IBD. Czy wytworzenie zbiornika pouch’u to rzeczywiście złoty standard po kolektomii z powodu colitis ulcerosa? Mam na myśli nasz kraj. Tak, proktokolektomia odtwórcza jest złotym standradem w chirurgicznym leczeniu colitis ulcerosa. Ale trudno mi powiedzieć, czy to jest złoty standard w naszym kraju, ponieważ nie ma żadnego rejestru leczenia chirurgicznego chorych z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit. Jest to trudna operacja i na szczęście niewiele ośrodków podejmuje się wykonania tego zabiegu, ponieważ wiadomo, że dopiero duże doświadczenie ośrodka pozwala zmniejszyć liczbę potencjalnych powikłań. Nie mogę też odpowiedzieć na pytanie o doświadczenie dotyczące przeciętnego chirurga koloproktologa w Polsce, ponieważ nie ma takich danych. Ponadto w Polsce nie ma specjalizacji chirurg-proktolog, mimo to wielu lekarzy tak siebie określa. Moim zdaniem bezpodstawnie. Według mojej wiedzy tylko 3 chirurgów w Polsce zdało egzamin europejski z koloproktologii. Jak wygląda „krzywa uczenia się” tej metody? Słowem, ile zabiegów trzeba wykonać lub wykonywać rocznie, aby uzyskać biegłość? Odpowiednia liczba zabiegów jest…