Opracowanie z General Psychiatry, z grupy BMJ, najwyraźniej zostało zainspirowane spostrzeżeniem, że doniesienia na ten temat są… rozbieżne.
PUNKT WIDZENIA
Zdaniem autorów dotychczas nie badano tego zwyczaju ani w kontekście występowania zespołu metabolicznego, ani w kontekście szczegółowych cech tej dodatkowej ilości snu.
Z 2214 osób powyżej 60 r.ż, zdolnych do współpracy przy wypełnianiu testów psychologicznych, bez chorób układowych czy zagrażających życiu, wyodrębniono 1534, które nie tyle z konieczności zapadają w sen w ciągu dnia, ale mają świadomy zwyczaj ucinania sobie drzemki (co najmniej 5 minut, ale nie dłużej niż 2 godziny) po obiedzie.
Grupa ta – przypomnijmy, były to osoby w wieku powyżej 60 r.ż. – w testach wypadła zdecydowanie lepiej w zakresie funkcji poznawczych, w tym orientacji, kompetencji językowych i zapamiętywania, niż ci którzy takiego zwyczaju nie mieli [1].
Natomiast nie wiązały się z tym istotne klinicznie różnice na korzyść w profilu lipidów krwi, ani w częstości nadciśnienia [1].
Pozytywny wpływ snu na funkcje poznawcze, poprzez konsolidowanie pamięci, był już opisywany, choć korzyść ta może być różna w różnym wieku.
W jednym z badań różnica ta była wyraźna tylko u osób młodszych (18–29 lat) i wręcz zanikała u starszych (58–83 lat) [2].
Według innych źródeł drzemki nieintencjonalne (niezaplanowane) wiązały się z gorszym przypominaniem sobie słów (immediate word recall test), niż prezentowały to osoby nie podsypiające w ogóle. Podobnie było u tych, którzy podsypiają często, czyli codziennie lub w większość dni w tygodniu [3].
W dyskusji przywołano rolę zapalenia, ponieważ niektóre jego wykładniki np. wyższe stężenie CRP (o około 10%) stwierdzano w zaburzeniach snu u osób starszych [4].
Nie jednak potwierdzono tej zależności, podobnie jak częstszych drzemek z większym gromadzeniem się β-amyloidu i ryzykiem choroby Alzheimera, co wcześniej sygnalizowano [5].
W sumie wyłania się tu pozytywna rola drzemki, gdy jest ona elementem stylu życia u osób młodszych, a nie wówczas gdy jest wyrazem postępującej patologii OUN, która sama w sobie wiąże się już z koniecznością snu.
Referencje:
- Cai H, Su N, Li W, i wsp. Relationship between afternoon napping and cognitive function in the ageing Chinese population. General Psychiatry 2021;34:e100361. doi:10.1136/ gpsych-2020-10036
- Scullin MK i wsp. The effects of an afternoon nap on episodic memory in young and older adults. Sleep 2017;40:zsx035. doi:10.1093/sleep/zsx035
- Owusu JT i wsp. . Napping characteristics and cognitive performance in older adults. Int J Geriatr Psychiatry 2019;34:87 96. doi:10.1002/gps.4991
- Leng Y i wsp. Daytime napping, sleep duration and serum C reactive protein: a population-based cohort study. BMJ Open 2014;4:e006071. doi:10.1136/bmjopen-2014-006071
- Spira AP i wsp. Excessive daytime sleepiness and napping in cognitively normal adults: associations with subsequent amyloid deposition measured by PIB PET. Sleep2018;41. doi:10.1093/sleep/zsy152
Fotografia: emailBenSontran / Pixabay