Gastroenterology, sierpień 2022 r. Oceniono zależność przewlekłych objawów COVID-19, nasilenia zapalenia jelita, leczenia immunosupresyjnego w IBD i obecności antygenów wirusa w błonie śluzowej. Czy jest związek?
PUNKT WIDZENIA
CO WIADOMO – komórki nabłonka jelitowego ulegają zakażeniu wirusem SARS-CoV-19, co jest umożliwe z powodu obecności na ich powierzchni receptora ACE2 oraz przezbłonowej kinazy serynowej (TMPRSS2) [1].
U części osób, które przebyły COVID-19 utrzymują się objawy, które nie znajdują wyjaśnienia w innych patologiach i są przypisywane przebytemu zakażeniu SARS-CoV-19 [2].
Objawy występujące po COVID-19 bywają określane jako:
• Objawy pokowidowe (Post-COVID)
• Długotrwający COVID (Long-COVID)
• Przewlekły COVID (Chronic-COVID)
Zwiększone nasilenie zaburzeń kardiologicznych po przebytym COVID-19 i to nie tylko u najciężej chorych osób, odnotowywano nawet do roku po przebytej infekcji [3].
Obecność RNA tych wirusów w kale utrzymuje się dłużej niż w wydzielinach z nosogardła.
O ile po 4 miesiącach od zakażenia w badaniu u dzieci nie stwierdzano już wirusa w wydzielinie z tej okolicy, to w kale w tym czasie były one wykrywane u 12,7% pacjentów, a po 7 miesiącach u 3,8% badanych, co miało też związek z utrzymywaniem się dolegliwości brzusznych [4].
CO NOWEGO – zespół z Uniwersytetu w Innsbrucku ocenił występowanie antygenów SARS-CoV-19 w wycinkach z błony śluzowej pobranych podczas kolonoskopii od 46 chorych z IBD (13/46 z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego) w okresie od 94 do 257 dni (średnio 219 dni) po potwierdzeniu zakażenia. U 45 na 46 były ciągle objawy wiązane z COVID-19.
Wykorzystano m.in. PCR, immunofluorescencję i hodowlę komórkową oraz kliniczne, endoskopowe i biochemiczne metody oceny aktywności colitis ulcerosa i choroby Leśniowskiego-Crohna [5].
W czasie ok. 7 miesięcy po przebytym COVID-19 o przebiegu łagodnym do umiarkowanego wirusowe RNA było obecne w nabłonku jelitowym u 32 z 46 osób, a antygeny nukleokapsydu u 24.
Obecność wirusowego RNA nie wiązała się ani z nasileniem przebytego COVID-19, ani ze stosowanym leczeniem immunosupresyjnym w IBD, ani z nasileniem endoskopowych zmian zapalnych w jelicie [5].
Mimo obecności antygenu nie udawało się wykazać replikacji wirusa z pobranego materiału [5].
U większości osób z objawami „przewlekłego COVID-19” były antygeny wirusa w błonie śluzowej, natomiast u osób bez dolegliwości antygenów tych zazwyczaj nie wykrywano.
KONTEKST – Warto zwrócić uwagę, że grupa pacjentów z IBD posłużyła tu raczej do zbadania zjawiska zależności objawów kojarzonych z przebytym COVID-19 z występowaniem markerów samego zakażenia, co znakomicie ułatwiały kontrolne badania endoskopowe.
Referencje:
- Xiao F i wsp. Evidence for gastrointestinal infection of SARS-CoV-2 Gastroenterology. 2020; 158: 1831-1833.e3 doi: 10.1053/j.gastro.2020.02.055
- Nalbandian A i wsp. Post-acute COVID-19 syndrome Nat Med. 2021; 27: 601-615 doi: 10.1038/s41591-021-01283-z
- Xie Y i wsp. Long-term cardiovascular outcomes of COVID-19. Nat Med. 2022; 28: 583-590 doi: 10.1038/s41591-022-01689-3
- Natarajan A i wsp. Gastrointestinal symptoms and fecal shedding of SARS-CoV-2 RNA suggest prolonged gastrointestinal infection. Med (N Y) 2022;3:371–387. doi: 10.1016/j.medj.2022.04.001
- Zollner A. i wsp. Post-acute COVID-19 is characterized by gut viral antigen persistence in inflammatory bowel diseases. Gastroenterology. 2022;163:495–506. doi: 10.1053/j.gastro.2022.04.037
Fotografia: Anja Nachtweide / Pixabay
Aby napisać do redakcji, zaloguj się.
